Psychoterapia Skoncentrowana na Rozwiązaniu

psychoterapia SR (ang. SFBT)

Co to jest?

Psychoterapia skoncentrowana na rozwiązaniu (ang. Solution Focused Brief Therapy, SFBT) powstała w 1982r. w wyniku pracy terapeutycznej i badawczej Steva de Shazer i Insoo Kim Berg w ramach Centrum Krótkoterminowej Terapii Rodzin w Milwaukee, SZA (Brief Family Therapy Center, USA). Steve i Insoo jako doświadczeni psychoterapeuci i założyciele w/w Centrum, prowadzili obszerną pracę analizując tysiące sesji i nagrań sesji terapeutycznych w celu identyfikowania technik i pytań używanych przez psychoterapeutów, które skutecznie i w najkrótszym czasie pomagały klientom prowadzić pożądane zmiany w życiu. W SFBT zostały ujęte wszystkie niezbędne i wystarczające elementy terapeutyczne, i nic poza tym.

Z punktu widzenia teoretycznego, SFBT oparta jest na konstruktywizmie społecznym oraz filozofii Wittgensteina. Uznane jest, że można budować lepszą przyszłość mimo trudności napotykanych w przeszłości. Pomocne jest ustalenie konkretnego kierunku, aby wiedzieć dokąd zmierzamy oraz identyfikowanie już posiadanych zasobów lub rozwijanie tych zasobów – i dzięki temu podążanie w stronę preferowanej przyszłości tak, aby być w stanie dotrzeć do celu.

Filozofia centralna jest oparta na 3 zasadach:

  1. Jeśli coś działa, rób tego więcej.
  2. Jeśli coś nie działa, rób coś innego.
  3. Jeśli coś się nie zepsuło, nie naprawiaj.

BSFT należy do pozytywnych podejść, buduje nadzieję, gdyż każdy problem ma swoje rozwiązanie.

Czym psychoterapia SFBT różni się od innych podejść terapeutycznych?

Krótkoterminowość podejścia nie dotyczy długości trwania spotkań terapeutycznych, lecz szybkości pojawienia się zmian w życiu klienta. Badania pokazały, że długość trwania procesu terapeutycznego nie wpływa na jej skuteczność, tj. krótkoterminowe terapie są tak samo skuteczne jak długoterminowe [1,2]. Ważne jest to, co się dzieje podczas procesu terapeutycznego. Podejście SR powstało mając na uwadze właśnie to: jak najskuteczniej pomagać klientowi? Psychoterapia SFBT ma formę dialogu, w ramach którego psychoterapeuta jest ekspertem w zadawaniu pytań.

Proces terapeutyczny zaczyna się od pierwszego spotkania. W związku z tym różni się od innych podejść, które przeznaczają pierwsze spotkania na diagnozę. Nie wyklucza to rozmowy na temat trudności, na ich rozumieniu w celu wyciągania wniosków czy uświadomienia różnych ważnych spraw, które okazują się pomocne dla celu klienta.

Rozmowa terapeutyczna jest skupiona na zdefiniowaniu preferowanego stanu, alternatywnego stanu życia w stosunku do obecnego – i stąd nazwa „skoncentrowana na rozwiązaniu”. Mimo, że problemy mogą mieć kompleksowe przyczyny, a analiza i rozumienie wszystkich przyczyn może być czasochłonne, rozwiązania nie zawsze są kompleksowe. Czasami wystarczy mała, ale znacząca zmiana, żeby sprawy zaczęły iść do przodu.

Czy naprawdę działa?

Ilościowa synteza wyników pochodzących z niezależnych badań pokazała, że SFBT jest skuteczną formą psychoterapii dla różnych problemów psychologicznych czy społecznych, m.in. radzenie z przewlekłymi chorobami, dziecięca otyłość [3].

Skuteczność była także udowodniona w stosunku do zaburzeń emocjonalnych takich jak depresja czy stany lękowe, zarówno u młodych jak i dorosłych klientów. [4]

Badania na temat skuteczności SFBT pokazują, że klienci osiągają zmiany, które pozwalają im funkcjonować i radzić sobie ze swoimi problemami po około 4-6 spotkaniach [5].

Zadowolenie klientów oraz rosnąca popularność tego nurtu także stanowią dowody skuteczność terapii krótkoterminowej skoncentrowanej na rozwiązaniu.

  1. Bhar, S. S., Thombs, B. D., Pignotti, M., Bassel, M., Jewett, L., Coyne, J. C., & Beck, A. T. 1 (2010). Is longer-term psychodynamic psychotherapy more effective than shorter-term therapies? Review and critique of the evidence. Psychotherapy and Psychosomatics, 79(4), 208-216, DOI: 10.1159/000313689.
  2. Maljanen, T., Knekt, P., Lindfors, O., Virtala, E., Tillman, P., Härkänen, T., & Helsinki 2 Psychotherapy Study Group. (2016). The cost-effectiveness of short-term and long-term psychotherapy in the treatment of depressive and anxiety disorders during a 5-year follow-up. Journal of affective disorders, 190, 254-263, DOI: 10.1016/j.jad.2015.09.065
  3. Zhang, A., Franklin, C., Currin-McCulloch, J., Park, S., & Kim, J. (2018). The effectiveness of 3 strength-based, solution-focused brief therapy in medical settings: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of behavioral medicine, 41(2), 139-151, DOI: 10.1007/s10865-017-9888-1
  4. Schmit, E. L., Schmit, M. K., & Lenz, A. S. (2016). Meta-analysis of solution-focused brief therapy for treating symptoms of internalizing disorders. Counseling outcome research and evaluation, 7(1), 21-39. DOI: 10.1177/2150137815623836
  5. McDonald, A.J., (2007). Solution-focused therapy. Theory, research, & practice. Sage 5 Publication Inc., London