Psychoterapia skoncentrowana na rozwiązaniu (ang. Solution Focused Brief Therapy, SFBT) powstała w 1982r. w wyniku obserwacji i analizy tysiących sesji terapeutycznych i nagrań w celu identyfikowania technik i pytań używanych przez psychoterapeutów, które skutecznie i w najkrótszym czasie pomagały klientom prowadzić pożądane zmiany w życiu. Głownymi założycielami są Steve de Shazer i jego żona Insoo Kim Berg z ZUA. W SFBT zostały ujęte wszystkie niezbędne i wystarczające elementy terapeutyczne, i nic poza tym. Rozmowa terapeutyczna jest skupiona na zdefiniowaniu preferowanego stanu, alternatywnego stanu życia w stosunku do obecnego – i stąd nazwa „skoncentrowana na rozwiązaniu” (SR). Pomocne jest ustalenie konkretnego kierunku, aby wiedzieć dokąd zmierzamy oraz identyfikowanie już posiadanych zasobów lub rozwijanie potrzebnych umiejętności za pomoc którym można podążać w stronę preferowanej przyszłości i dotrzeć do celu. Mimo, że problemy mogą mieć kompleksowe przyczyny, a analiza i rozumienie wszystkich przyczyn może być czasochłonne, rozwiązania nie zawsze są kompleksowe. Czasami wystarczy mała, ale znacząca zmiana, żeby sprawy zaczęły iść do przodu.

 

W trakcie własnego doświadczenia z pracy z klientami zauważyłam, że, aby zmiana była właśnie taka, znacząca, warto jest korzystać z informacji dostarczonej przez emocje.

 

Psychoterapia skoncentrowana na emocjach (ang. Emotion Focused Therapy, EFT) także powstała w 1985r. na podstawie analizy empirycznej nagrań sesji psychoterapii. Założycieli Les Greenberg i Sue Johnson z ZUA badali nagrań terapii par w celu wyselekcjonowania tych elementów procesu, które prowadzą do pozywnej zmiany. Każdy z załozycielów rozwijało dalej osobno ten nurt. Do Les’a Greenberg’a dołączyła Rhonda Goldman, u której mam zasczyt się uczyć bezpośrednio. W EFT emocje są uznawane jako klucz do całokszałtu funkcjonowania człowieka, napędzający każdy ruch i każdą decyzję. Terapia EFT promuje świadomość emocjonalną i kontakt (w przeciwieństwie do unikania) z nieprzyjemnymi emocjami aby korzystać z informacji zawartych w nimi i zyskać kontrolę nad własnym życiem.

 

Oba te formy psychoterapii należą do podejścia systemowego oraz humanistyczno-doświadczeniowego. Oba są oparte na aktywną i bliską współpracę pomiędzy terapeutem, jako ekspert procesu terapeutycznego, a klientem w rolii eksperta swojego życia. Będąc oparte na wyselekcjonowane elementy terapeutyczne o skuteczności udowodnionej empirycznej, oba form psychoterapii są krótkoterminowe, tzn. zmiana szybciej się pojawi w życiu klienta. 

  

Badania pokazały, że długość trwania procesu terapeutycznego nie wpływa na jej skuteczność, tj. krótkoterminowe terapie są tak samo skuteczne jak długoterminowe [1,2]. Ważne jest to, co się dzieje podczas procesu terapeutycznego. 

 

Ilościowe syntezy wyników pochodzących z niezależnych badań konsekwentnie pokazały, że SFBT jest powiązana z pozytywnymi zmianami dla klientów doświadczających różne problemy psychologiczne czy społeczne, m.in. depresja czy stany lękowe lub radzenie z przewlekłymi chorobami, zarówno u młodych jak i dorosłych [3, 4]. Skuteczność dorównywała poziomowi uzyskanemu przez inne już udowodnione nurty terapeutyczne tj. psychodynamiczny [6,7], poznawczo-behavioralny [8,9], interpersonalna [10] lub terapii schematów zorientowanych na emocje [11]. Wszystkie badania porównawcze pokazały to, że psychoterapia skoncentrowana na rozwiązaniu uzyskała podobne pozytywne skutki jak inne nurty, jednak w o połowie krótszym czasie, tzn. wymagała o połowę mniejszej liczby sesji, zgodnie z założeniem o krótkoterminowości.
Zadowolenie klientów oraz rosnąca popularność tego nurtu także stanowią dowody skuteczność terapii krótkoterminowej skoncentrowanej na rozwiązaniu.

 

Natomiast, psychoterapia EFT została już uznana przez Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychologicznego jako empirycznie potwierdzoną metodą leczenia depresji [12]. Badania empiryczne pokazywały dowody w kierunku skuteczności dla problemy pary [13], traumy [14] oraz zaburzenia osobowości unikającej [15]. 

---

1. Bhar, S. S., Thombs, B. D., Pignotti, M., Bassel, M., Jewett, L., Coyne, J. C., & Beck, A. T. 1 (2010). Is longer-term psychodynamic psychotherapy more effective than shorter-term therapies? Review and critique of the evidence. Psychotherapy and Psychosomatics, 79(4), 208-216, DOI: 10.1159/000313689.
2. Maljanen, T., Knekt, P., Lindfors, O., Virtala, E., Tillman, P., Härkänen, T., & Helsinki 2 Psychotherapy Study Group. (2016). The cost-effectiveness of short-term and long-term psychotherapy in the treatment of depressive and anxiety disorders during a 5-year follow-up. Journal of affective disorders, 190, 254-263, DOI: 10.1016/j.jad.2015.09.065
3. Zhang, A., Franklin, C., Currin-McCulloch, J., Park, S., & Kim, J. (2018). The effectiveness of 3 strength-based, solution-focused brief therapy in medical settings: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of behavioral medicine, 41(2), 139-151, DOI: 10.1007/s10865-017-9888-1
4. Schmit, E. L., Schmit, M. K., & Lenz, A. S. (2016). Meta-analysis of solution-focused brief therapy for treating symptoms of internalizing disorders. Counseling outcome research and evaluation, 7(1), 21-39. DOI: 10.1177/2150137815623836
5. McDonald, A.J., (2007). Solution-focused therapy. Theory, research, & practice. Sage 5 Publication Inc., London. DOI: 10.4135/9781446288764
6. Marttunen, M., Välikoski, M., Lindfors, O., Laaksonen, M. A., & Knekt, P. (2008). Pretreatment clinical and psychosocial predictors of remission from depression after short-term psychodynamic psychotherapy and solution-focused therapy: a 1-year follow-up study. Psychotherapy Research, 18(2), 191–199. DOI: 10.1080/10503300701429958
7. Knekt, P., Heinonen, E., Härkäpää, K., Järvikoski, A., Virtala, E., Rissanen, J., Lindfors, O., & The Helsinki Psychotherapy Study Group. (2015). Randomized trial on the effectiveness of long- and short-term psychotherapy on psychosocial functioning and quality of life during a 5-year follow-up. Psychiatry Research, 229(1–2), 381–388. DOI: 10.1016/j.psychres.2015.05.113
8. Corcoran, J. (2006). A comparison group study of solution-focused therapy versus “treatment-as-usual” for behavior problems in children. Journal of Social Service Research, 33(1), 69–81. DOI: 10.1300/j079v33n01_07
9. Rothwell, N. (2005). Practitioner report: How brief is Solution-Focused Brief Therapy? A comparative study. Clinical Psychology and Psychotherapy, 12, 402–405. DOI: 10.1002/cpp.458
10. Wettersten, K. B., Lichtenberg, J. W., & Mallinckrodt, B. (2005). Associations between working alliance and outcome in Solution-Focused Brief Therapy and brief interpersonal therapy. Psychotherapy Research, 15(1–2), 35–43. DOI: 10.1080/10503300512331327029
11. Mirabi, M., & Hafezi, F. (2021). The comparison effect of Emotion-Oriented Schema Therapy and Solution- Focused Brief Therapy (SFBT) on marital intimacy in women with marital conflicts referring to psychological centers. Women’s Studies, 12(1), 239–256. DOI: 10.30465/WS.2020.32905.312e
12. Greenberg, L. S. (2011). Emotion-focused therapy. Theories of psychotherapy series. Washington, DC: American Psychological Association. ISBN 9781433808579.
13. Wiebe, S. A., Johnson, S. M. (2016).  A review of the research in emotionally focused therapy for couples. Family Process. 55 (3): 390–407. DOI:10.1111/famp.12229.
14. Paivio, S. C., Nieuwenhuis, J. A. (2001). Efficacy of emotion focused therapy for adult survivors of child abuse: A preliminary study. Journal of Traumatic Stress. 14 (1): 115–133. DOI:10.1023/A:1007891716593
15. Pos, A. E. (2014). Emotion focused therapy for avoidant personality disorder: Pragmatic considerations for working with experientially avoidant clients. Journal of Contemporary Psychotherapy. 44 (2): 127–139. DOI:10.1007/s10879-013-9256-6.